Korkutan deprem açıklaması ''Düzce'yi de vuracak''

Fırat Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Jeoloji Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ercan Aksoy, Meteoroloji 13. Bölge Müdürlüğü verilerine göre bölgede yağışların son birkaç senedir azalması ve kuraklığa rağmen, Elazığ'ın Sivrice ilçesindeki Hazar Gölü'nün su seviyesinin 24 Ocak 2020 tarihindeki depremin öncesinden itibaren yükselmeye başladığına dikkat çekti.

Bu yükselmenin Doğu Anadolu Fay Zonu'ndaki tektonik hareketle bağlantısı olup olmadığını anlamak için Devlet Su İşleri (DSİ) 9. Bölge Müdürlüğünden, Hazar Gölü'nde son 17 senede ölçülen su seviyesi ile ilgili ayrıntılı bilgi alarak incelemede bulunduğunu aktaran Aksoy, "Göl seviyesinin 1990'ların sonlarına doğru 1241 metre civarında olduğunu görüyoruz. Ardından bir HES firması tarafından enerji üretimine başlanmasıyla beraber bir miktar düşüş görüyoruz. 2006 yılında enerji amaçlı su kullanımı durdurulduğunda göl seviyesinde yeniden bir toparlanma yaşandığını görüyoruz" diye konuştu.

Aksoy, 24 Ocak 2020 tarihinde yaşanan 6,8 büyüklüğündeki depremle göl seviyesinde hızlı bir yükselme olduğunun altını çizerek, "Bu yükselme 1241 kotuna ulaşıyor. Bunu gölün çevresinde oturan vatandaşlar ve ziyaretçiler de fark ediyor. Bir zamanlar gölgesinde piknik yapılan ağaçlar şu an suların altında kaldı" ifadelerine yer verdi.

GÖLBAŞI, AZAPLI, İNEKLİ VE YENİÇAĞA GÖLLERİNDEKİ DEĞİŞİMLERE DİKKAT 

Prof. Dr. Ercan Aksoy, 3 sene önceki Sivrice merkezli depremin hemen öncesinde Hazar Gölü'nün anlık su seviyesindeki değişimde de ayrıntılı inceleme yaptığını belirtti. 

Aksoy, "24 Ocak 2020 tarihindeki deprem olmadan 2-3 saat önce göl seviyesinde 14 santimetrelik ani yükseliş var. Göl yüzeyi dikkate alındığında 14 santimetrelik yükselme için 30 milyon metreküp su gerekiyor. Anormal bir yağış ya da karadan göle ulaşan bir su olmadığına göre geriye sadece yer altı suyu kalıyor" açıklamasında bulundu ve depremin hemen öncesinde kayalarda kılcal çatlakların hızla arttığını, bu çatlakların yardımıyla da bu kadar büyük hacimli bir suyun yüzeye ulaştığını dile getirdi. 

Ersoy, "Tektonik göllerde bu gibi değişimlerin dikkatli bir şekilde takip edilmesi gerekiyor. Elazığ depremi bize bunu gösterdi" açıklamasını yaptı. 

"Doğrultu atımlı (çok az düşey hareket bileşenine sahip) karakterdeki Doğu Anadolu Fay Zonu üzerinde bulunan Hazar Gölü, Adıyaman'daki Gölbaşı ile Azaplı ve İnekli gölleri ile Kuzey Anadolu Fay Zonu üzerinde yer alan Bolu'daki Yeniçağa Gölü bulunuyor" diye konuşan Aksoy, fay zonunun yalnızca göllerle sınırlı olmadığına, kuzeydoğuya ve güneybatıya doğru yer altı su seviyesindeki değişimlerin de hassas şekilde izlenmesinde yarar gördüğüne dikkat çekti. 

Sivrice'ye bağlı Kürkköy'de de bazı kuyularda deprem öncesinde su seviyesinde artış olduğu ve suyun bulanıklaştığı belirtilmişti. 

Fay hatlarının geçtiği bölgelerde yer altı su seviyesindeki değişim ve suyun kimyasal özelliklerinin, kaynak sularının bileşimlerindeki değişimlerin de önem arz ettiğinin altını çizen Aksoy, buna ilave olarak radon gazı çıkışı ve değişimlerinin de düzenli izlenmesi gerektiğine dikkat çekti. 

İZNİK, SAPANCA, BEYŞEHİR VE EBER GÖLLERİNDEKİ DEĞİŞİMLER DE İNCELENMELİ 

Prof. Dr. Ercan Aksoy, fay hareketlerinden direkt etkilenen Hazar, Gölbaşı, Azaplı, İnekli ve Yeniçağa gölleri gibi doğrultu atımlı fay hatları üzerinde bulunmamakla birlikte, diğer fay hatlarına yakın bölgelerde yer alan Bursa'daki İznik, Kocaeli ve  Sakarya sınırlarındaki Sapanca, Konya ve Isparta arasındaki Beyşehir, Afyonkarahisar'daki Eber gibi tektonik kökenli göllerin de fay hareketliliğine bağlı şekilde olası su seviyesi değişimi, göl suyunda fiziksel veya kimyasal değişim, radon gazı çıkışı gibi farklı parametrelerle çok disiplinli olarak araştırılmasının faydalı olacağına vurgu yaptı. 

Aksoy, "Tektonik göllerde su seviyesinde ani yükseliş bir depremin habercisi olabilir" ifadelerini kullandı. 

ULUSAL MEDYA